Trans gaiei buruzko Espainiako legeria urria da oraingoz, baina jakintsua denez, egungo gobernua lege-proposamen bat lantzen ari da:
📜 1. 4/2023 Legea, otsailaren 28koa, trans pertsonen berdintasun erreal eta eraginkorrerako eta LGTBI eskubideak bermatzeko (“Trans Legea” izenez ezaguna).
Hona hemen funtsezko puntuetako batzuk:
- Genero-autodeterminazioa: 16 urtetik gorako pertsonei NANean izena eta erregistroko sexua aldatzeko aukera ematen die, mediku-txostenen eta aurretiko hormonen beharrik gabe.
- 14 eta 16 urte bitarteko adingabeentzat, gurasoen edo tutoreen baimena behar da.
- 12 eta 14 urte bitarteko adingabeentzat, epailearen baimena behar da.
- Debekatuta daude bihurketa-terapiak, baita horretarako baimena izanda ere.
- Enpleguan, hezkuntzan, osasunean eta administrazio publikoan diskriminazioa saihesteko neurriak ezartzen ditu.
- Transek osasun-arreta espezifikoa jasotzeko duten eskubidea aitortzen du (hormona-tratamenduak, kirurgia, nahi izanez gero, etab.).
📜 2. 8/2014 Legea, urriaren 28koa, transexualak genero-identitateagatik ez baztertzeari eta haien eskubideak aitortzeari buruzkoa.
📜 3. 3/2007 Legea, martxoaren 15ekoa, Pertsonen Sexuaren Erregistro Zuzenketa arautzen duena: martxoaren 15eko 3/2007 Legearen arabera, eta Transexualen Erregistro Zibilean izena aldatzeari buruzko Erregistroen eta Notariotzaren 2018ko urriaren 23ko Jarraibidearekin egindako aldaketa esanguratsuen arabera:
- Izenaren eta sexuaren erreferentzia alda daiteke nortasun-agirietan, hala nola NANean edo pasaportean, eragiketa genitalik egin beharrik gabe eta prozedura judizialik gabe; genero-disforiaren diagnostikorik eta tratamendu medikorik gabe. Nortasun aldaketa Espainiako nazionalitatea duten (adingabeak barne) eta gaitasun nahikoa duten pertsona guztiek bakarrik eskatu ahal izango dute.
📜 4. Transexualen espetxe-integrazioa: Espetxeetako Zuzendaritza Nagusiaren martxoaren 9ko 7/2006 Instrukzioak babes-esparru bat ezartzen du honako hau aitortzean: “genero-identitate psikosozialarekin bat ez datozen sexu-identitate ofizialak dituzten transexualek Espetxe Administrazioari eska diezaiokete Administrazioa aitortzea, barne-banantzearen ondoreetarako”. Horrela, aurreko kasuak zabaldu egiten dira, sexu-aldaketako ebakuntza egin bazitzaion bakarrik aitortzen baitzuen eskubidea.
📜 5. “Berdintasunezko ezkontza”: Kode Zibila aldatzen duen uztailaren 1eko 13/2005 Legeari esker, “ezkontza sexu bereko edo beste bateko pertsonen artean egin daiteke, eskubide eta betebehar guztiekin eta osotasunarekin”.
⚖️ Beste lege-ohar batzuk:
- Tratu Berdintasunaren eta Diskriminaziorik Ezaren Legeak (15/2022 Legea) ere babesten ditu trans pertsonak diskriminazioaren aurrean.
- Zigor Kodeak genero-identitateagatiko gorroto-delituak zigortzen ditu.
- Lan-arloan, Langileen Estatutuak eta beste araudi batzuek diskriminaziorik eza bermatzen dute.